Bel V was en is, door de uitvoering van haar reglementaire opdrachten en internationale activiteiten, betrokken bij talrijke uiteenlopende projecten.
Als de technische veiligheidsorganisatie (TSO – Technical Safety Organization) binnen de Belgische nucleaire veiligheidsoverheid stond en staat Bel V in voor de evaluatie van alle grote nucleaire projecten in België, met inbegrip van Long Term Operation (LTO), Periodic Safety Reviews (PSR), Power Uprating en Steam Generator Replacement, Reactor Pressure Head Replacement (RPVH replacement), de momenteel in ontwikkeling zijnde Dismantling & Decommissioning (D&D), de bouw en ingebruikname van nieuwe nucleaire installaties in het kader van afvalbeheer.
Bel V kan bogen op een lange ervaring in verouderingsgerelateerde activiteiten. Ageing Management activiteiten die door de uitbater worden uitgevoerd (met betrekking tot mechanische, EI&C- en bouwkundige aspecten, maar ook obsoletie) worden op permanente basis geëvalueerd via regelmatige follow-up meetings en on-site inspecties, maar ook in het kader van PSR, LTO en ENSREG Topical Peer Review. Zo heeft Bel V de ageing management programma’s van de elektrische kabels en verbindingen, specifieke SSC’s en structuren geëvalueerd.
Sinds het begin van de jaren 90 heeft Bel V deelgenomen aan de technische en radiologische evaluaties binnen de evaluatiecel (CELEVAL) die op federaal niveau werd gemobiliseerd om de Belgische federale beleidsmakers te adviseren en aanbevelingen te doen (schuilen, blokkering van de schildklier d.m.v. jodium, evacuatie, voedselbeperkingen ….). Met het oog op deze doelstellingen heeft Bel V de nodige capaciteiten ontwikkeld om snel de radiologische gevolgen te kunnen evalueren op basis van een beperkte hoeveelheid informatie en gegevens uit de technische evaluatie.
Als onderdeel van de periodieke veiligheidsbeoordeling van het door de uitbater opgestelde programma voor het beheer van ernstige ongevallen, beoordeelt en verzekert Bel V dat de internationale best practices en getrokken lessen naar behoren in aanmerking worden genomen. Bel V heeft de nodige capaciteiten ontwikkeld voor het uitvoeren van een onafhankelijke analyse van de belangrijkste verschijnselen van ernstige ongevallen. Zij neemt deel aan specifieke internationale onderzoeksprojecten, zoals THAI-3 en THEMIS: deze projecten zijn gewijd aan het gedrag van waterstof en splijtingsproducten onder specifieke omstandigheden van het containment. Bel V heeft ook de ontwikkeling, voortdurende verbetering en effectieve uitvoering van SAMG voor de Belgische kerncentrales geëvalueerd. Deze evaluaties impliceerden de analyse van de deterministische en probabilistische studies die als input dienden voor de ontwikkeling en verbetering van deze SAMG.
Wat het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstof betreft, was Bel V de voorbije jaren in het bijzonder betrokken bij de veiligheidsevaluatie in verband met dubbel gebruik containers van verbruikte splijtstof, de vergunningsaanvraag voor een specifieke opslagfaciliteit voor afvalvaten die zijn aangetast door een alkali-silicareactie, de vergunningsaanvraag voor een faciliteit voor oppervlakteberging en de geologische berging van radioactief afval.
Bel V is betrokken bij Europese R&D-projecten van H2020-Euratom die medegefinancierd worden door de Europese Commissie. Zo is Bel V bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de technische coördinatie van het UMAN-project, een strategische studie uitgevoerd in het kader van het gezamenlijke EURAD-programma voor het beheer van radioactief afval, en de formulering van aanbevelingen voor toekomstige EURAD-activiteiten. Meer in het bijzonder is Bel V betrokken bij de studies betreffende het beheer van onzekerheden in verband met de verbruikte splijtstof (inventaris, droge (vaten) en natte opslag…) en de afvalinventaris. Bel V draagt ook bij tot het werkpakket ” The Waste Management routes in Europe from cradle to grave (ROUTES)”.
Bel V ontwikkelde een model (intern geïmplementeerd) met de bedoeling het maturiteitsniveau van de veiligheidscultuur van een regelgevende instantie of TSO te beoordelen via groepsdiscussies. Het doel van dit model is regelgevende instanties of TSO’s te begeleiden bij het begrijpen van hun eigen veiligheidscultuur door middel van een “Safety Culture Maturity Matrix”. Deze methode wordt ook aangevuld met een kwantitatieve enquête.
De Bel V-experts zijn vertrouwd met de verschillende codes die gebruikt worden voor deterministische en probabilistische veiligheidsanalyse. Bel V neemt ook regelmatig deel aan verschillende gebruikersgroepen om een hoog niveau van expertise te behouden.
Volgende codes worden gebruikt in Bel V (niet exhaustieve lijst!) : MCNPX, ORIGEN, VESTA, ABAQUS, FDS, FEFLOW, OpenFOAM, Mathematica, Ecolego, DOSIMEX, HOTSPOT, CATHARE, RELAP5-3D, RiskSpectrum PSA, MELCOR, MACCS, TRANSURANUS…
Op basis van technische uitwisselingen met de Franse TSO (IRSN) heeft Bel V een vereenvoudigd operationeel instrument ontwikkeld, CURIE genaamd (Code Used for Radiological Impact Evaluation). Dit instrument is bedoeld om snel de grootteorde van de radiologische gevolgen te kunnen inschatten voor een bepaald scenario of een bepaalde bronterm in een PWR (Pressurized Water Reactor).
Naast deze intern ontwikkelde tool hebben de Bel V-expertservaring met verschillende verspreidingsmodellen/-codes zoals Hotspot (ontwikkeld door het Amerikaanse Lawrence Livermore National Laboratory). Meer recent nam Bel V ook deel aan het H2020-project FASTNET (Fast Nuclear Emergency Tools) met als doel een snelle en betrouwbare voorspelling van het verloop van ernstige ongevallen en een anticipatie van de bronterm van een nucleair ongeval.
Bel V is verantwoordelijk voor de inspecties van de installaties, de inbedrijfstelling van nucleaire installaties en splijtstofcyclusfaciliteiten, de evaluatie en goedkeuring van de veiligheidsanalyseverslagen voor die installaties, operationele ervaringsfeedback, noodplanning en -respons, de evaluatie van het vervoer van radioactieve materialen, het technisch beheer van projecten.
Een geïntegreerde inspectiestrategie over 6 jaar wordt gezamenlijk ontwikkeld door het FANC en Bel V. Op basis van deze strategie wordt een jaarlijks inspectieprogramma opgesteld en jaarlijks meegedeeld aan de uitbaters. Elk jaar is een herziening van de strategie mogelijk, om rekening te houden met de ervaringsfeedback van de voorgaande jaren. Deze inspectiestrategie is het resultaat van een van de aanbevelingen van het IRRS (IAEA review of regulatory body), waarin het volgende wordt gesteld “De regelgevende instantie moet de scope van haar inspectieprogramma herzien om ervoor te zorgen dat het alomvattend is, alle voor de veiligheid relevante gebieden bestrijkt en passende aanvaardingscriteria omvat”. De IRRS vervolginspectie verklaarde: “De aanbeveling is afgesloten aangezien het nieuwe inspectiebeleid en de nieuwe processen waarbij een graduele aanpak wordt toegepast, in gebruik zijn. Het inspectieprogramma bestrijkt alle gebieden die relevant zijn voor de veiligheid en de ontwikkeling van inspectierichtlijnen is aan de gang”.
Wat het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstof betreft, was Bel V de voorbije jaren in het bijzonder betrokken bij de veiligheidsevaluatie met betrekking tot de inspectie van de activiteiten van de uitbater inzake afvalbeheer, opslagfaciliteiten voor verbruikte splijtstof en dubbel gebruik containers van verbruikte splijtstof.
Bel V heeft een proces voor toezicht op de veiligheidscultuur ontwikkeld en geïmplementeerd door vaststellingen op het terrein door de inspecteurs of veiligheidsanalisten, tijdens elk contact met een uitbater, te registreren en die vaststellingen te linken aan de eigenschappen van een goede veiligheidscultuurzoals bepaald door het IAEA. Deze vaststellingen in het kader van de veiligheidscultuur vormen de basis voor de evaluatie van de veiligheidscultuur. Zij dienen ook ter ondersteuning van de jaarlijkse algemene veiligheidsbeoordeling door Bel V.
Bel V heeft meerdere jaren ervaringin het geven van opleidingen.
De meeste opleidingen werden verstrekt onder de auspiciën van contracten met de Europese Commissie. De begunstigden zijn hoofdzakelijk veiligheidsoverheden en TSO’s uit tal van landen in Europa (Oekraïne, Turkije…), Azië (Vietnam, Thailand, Indonesië…), Afrika (Zuid-Afrika, Marokko…) en Latijns-Amerika (Mexico, Brazilië…). De onderwerpen hebben betrekking op technische, organisatorische, reglementaire en andere gebieden.
De cursussen zijn speciaal ontworpen om aan de verwachtingen en behoeften van deze begunstigden te voldoen. Zo werden bijvoorbeeld opleidingen, met inbegrip van praktische oefeningen en discussies, gegeven in meerdaagse cursussen over IMS (Integrated Management System) en HOF (Human and Organisational Factors) aan klassen van ongeveer 15 cursisten.
Er werden ook specifieke presentaties gegeven over andere onderwerpen zoals stresstests, brandveiligheid, beheer van radioactief afval…
Wil je meer weten?